“Het opzet is op meerdere vlakken uniek”, zeggen de schepenen van Cultuur en Musea Kurt Himpe uit Izegem en Lieselot Denolf uit Torhout. “ViceVersa is namelijk een dubbeltentoonstelling. Eperon d’Or leent schoenen van de voormalige Torhoutse schoenfabriek Couppé uit voor een tentoonstelling in Kasteel Ravenhof. Het Museum van Torhouts Aardewerk (MTA) leent op zijn beurt een selectie Izegemse aardewerktegels uit voor een tentoonstelling in Eperon d’Or. Naast de objecten zelf, wisselen beide musea uiteraard ook de nodige expertise uit.”
Tegels in Eperon d’Or (Izegem)
Eperon d’Or verlaat straks even zijn comfort zone. “De tijdelijke tentoonstelling ViceVersa focust namelijk niet op schoenen, borstels, stoom of stroom…, maar wel op haardtegels. De bezoeker mag zich verwachten aan een explosie van aardetinten, wervelende ornamenten en authentiek vakmanschap”, aldus conservator Hilde Colpaert.
“Izegem was vroeger niet alléén een centrum voor schoen- en borstelproductie. In de achttiende eeuw werden er bij ons ook heel wat aardewerktegels gemaakt. Die tegels hadden een aantal typische kenmerken. Izegemse tegelmakers waren bijvoorbeeld bij de eersten om de typische aardetinten aan te vullen met groene accenten. Izegemse tegels waren ook een tikkeltje kleiner dan hun soortgenoten uit andere streken. Er waren dus meer tegeltjes per schouw nodig. Deze lokale tegels vormen het onderwerp voor het Izegemse luik van ViceVersa”, verduidelijkt Hilde Colpaert.
“We brengen voor de eerste keer een ruime selectie van deze Izegemse tegels samen in één tentoonstelling. We ontlenen daarvoor niet alleen bij het MTA, maar ook bij Trezoor en een aantal privéverzamelaars. Kunstenaar en cartoonist Benoît van Innis zorgt voor een hedendaags luik aan een historisch onderwerp. In het tweede deel van de tentoonstellingsperiode zal tegelatelier De Knock uit Kuurne zijn meesterschap tonen. Drie generaties tegelbakkers leveren daar immers heel wat vakkennis op”, vult schepen Kurt Himpe aan.
Extra voor kinderen en jongeren
Voor een kleine vergoeding kunnen kinderen tijdens de hele duur van de tentoonstelling een eigen kleitegeltje versieren en meenemen naar huis. Het bezoek aan het museum en de deelname aan de workshop gebeuren overeenkomstig de corona-veiligheidsmaatregelen.
Schoenen in kasteel Ravenhof (Torhout)
"In Torhout zetten we de geschiedenis van het Kasteel Ravenhof én de rol van de familie Couppé, hun schoenfabriek en de Torhoutse schoennijverheid in de kijker. De verschillende kamers in het Ravenhof voeren jullie door de rijke geschiedenis van de verschillende bewoners, met aandacht voor het mooie interieur, oa. de wandtapijten in de Gobelinzaal en het mooie Art-Deco-interieur van De Coene. Boven komen schoenen en het proces tot schoenmaken aan bod, te midden van onze rijke verzameling Torhouts en Vlaams aardewerk. Voor de expertise rond schoenen is er geen betere partner dan Eperon d'Or! Voor de kinderen (5-8 en 9-13 jaar) is een leuke zoektocht voorzien die gratis kan worden verkregen aan de balie. Ook rond Erfgoeddag 2021 met als thema "De Nacht" werken we een speciaal programma uit", aldus schepen van cultuur (en jeugd) Lieselotte Denolf.
Michiel Mestdagh, historicus en als hoofd van het Vrijetijdshuis al meer dan 30 jaar werkzaam in de stad Torhout, zorgde voor de inhoud van de tentoonstelling. Hij is heel enthousiast over de documenten, foto's en filmmateriaal die in het Ravenhof te zien zullen zijn.
"De site gaat terug op een ouder gegeven uit de 13de eeuw. Dokter René Van Oye koopt het domein ca. 1840 die in 1863 aan de nabijgelegen "Cortemarcq wegel" een vlaszwingelarij-linnenfabriek op en bouwt tussen 1850 en 1874 een aantal woningen voor zijn arbeiders, in de volksmond zogenaamd "Van Oye's reke" (cf. Eugeen Van Oyestraat). Hier groeide Eugeen van Oye op, bekend van 'dien avond en dien roze', het vriendschapsgedicht van Guido Gezelle.
In 1906 koopt Oscar Hostyn het "Ravenhof" en de vroegere fabrieksgebouwen waar zijn schoenfabriekje komt. In 1919-1920 volgen ingrijpende restauratiewerken met decoratiewerken door de Roeselaarse familie Duyvewaerdt. Het meest in het oog springen de decoratie in de 'Grand Salon, nu de gobelinzaal met een aantal unieke geschilderde wandtapijten én de houten art-deco-lambrisering van de hand van De Coene uit Kortrijk, een mooi staaltje ambachtelijke kunst.
Later komt het domein en het bedrijf in handen van de familie Couppé die er zijn schoenfabriek uitbaat: ooit was dit één van de grootste fabrieken uit de regio. Bekend waren zeker de schoenmerken Lancia, Noordzee en Cameo, unieke exemplaren zullen kunnen bewonderd worden én het verhaal van de familie die dit domein beheerde.
Na 1960 verkrot het domein en het stadsbestuur koopt het domein aan in 1989 om vervolgens aan de tuinen, de oude fabriek en het Kasteeltje een nieuwe openbare bestemming te geven, tot op vandaag."
Algemeen
De dubbeltentoonstelling in Izegem en Torhout loopt van zaterdag 12 december 2020 tot en met zondag 25 april 2021 (Erfgoeddag).
Izegemse luik:
Torhoutse luik: