Stadskernvernieuwing

Patrick Demarest

15/06/2018
Actua straat/wijk

Twee jaar geleden startte de reflectie rond de stadskernvernieuwing en de heraanleg van de Markt van Torhout. In 2016-2017 voerde Architecture Workroom Brussels (AWB) een belevingsonderzoek uit. Dit resulteerde in een projectdefinitie voor de opmaak van het Masterplan Stadskernvenieuwing Torhout.

Het Masterplan is een geïntegreerde ruimtelijke langetermijnvisie voor de stadskern van Torhout. Het is de toekomstvisie voor de komende 20 jaar. Het houdt rekening met en beantwoordt de vele en diverse uitdagingen waarmee Torhout te maken zal hebben de komende jaren en decennia: demografie (groei, vergrijzing, …), economie, ecologie, mobiliteit, …

Dit plan doet uitspraken op schaal van de gemeente, met focus op de stadskern en op specifieke sites. Dit zijn straten, pleinen of binnengebieden, of ook gebouwen die in de toekomst een strategische omvorming kunnen krijgen. Het Masterplan is geen uitvoeringsplan, maar bevat wel concrete ontwerpen en voorstellen voor pleinen of projecten. Deze projectvoorstellen illustreren hoe in de komende jaren en zelfs decennia de visie van het Masterplan de stad zal transformeren en klaar maken voor haar noden en uitdagingen.

Het Masterplan is ook geen eindpunt. Bepaalde thema’s worden de komende maanden verder onderzocht en verdiept, in het bijzonder mobiliteit en beeldkwaliteit. Het Masterplan is ook een begin, namelijk van uitvoeringsprojecten die de toekomstvisie vorm zullen geven, verspreid over vele jaren, met als eerste de herinrichting van de Markt.

Uitleg door waarnemend burgemeester Kristof Audenaert.

AMBITIES VAN HET MASTERPLAN

Het Masterplan heeft als doel de stad beter te maken door kwaliteiten te beklemtonen, kansen te benutten, problemen op te lossen en zodoende de toekomstige uitdagingen aan te kunnen. Dit wordt gerealiseerd aan de hand van deze 7 ambities die de agenda vormen voor de stadskernvernieuwing:

  • Verbeter de aanwezigheid van groen in het centrum
  • Zorg voor kwalitatieve publieke ruimten in het stadscentrum
  • Versterk zachte verkeersstromen in de binnenstad
  • Verbeter de verbinding tussen station en stadscentrum
  • Promoot en vier Torhout als schoolstad
  • Versterk de architecturale beeldkwaliteit in de stad
  • Ontwikkel strategische plekken met waarde voor de stad.

Deze doelstellingen werden verder uitgewerkt en geconcretiseerd. We lichten vier projecten uit die moeten bijdragen tot de realisatie van de ambities:

7 VERBORGEN TUINEN

Op dit moment zijn veel van de verborgen open ruimtes ingevuld met beton. Door o.a. parkeerplaatsen op een precieze manier te herplaatsen ontstaat er ruimte voor een invulling die bijdraagt aan het leefklimaat in het centrum en de aantrekkelijkheid van de binnenstad als bestemming. We stellen voor om in totaal zeven plekken te transformeren tot verborgen tuin. Alle tuinen zijn via smalle voetpaden verbonden met het marktplein en met elkaar. Deze verbindingen worden aangekondigd via tekens in het voetpad. De tuinen vormen kleine groene oases in de stad.

(Koer Vanthuyne)

 

HET MARKTPLEIN

Het Marktplein is geen perfect symmetrisch plein. Het is eerder een slang, samengesteld uit zeer verschillende delen, die verschillende toepassingen en gebruikers tegelijkertijd toelaten. Het ontwerp voorziet horizontale lijnen in de vloer die het patroon vormt van de wekelijkse markt. De vloer kan echter veel meer bieden dan alleen deze wekelijks terugkerende activiteit. Dagelijks gebruik en evenementen kunnen zich over het plein verspreiden en de verschillende delen ervan activeren. Ook al is het plein ontworpen als één continu doorlopend tapijt, het kan op verschillende manieren gebruikt worden. We onderscheiden vijf publieke ruimtes binnen het plein: 1. circulatieruimte voor auto’s en fietsen; 2. het ruime hoofdplein, waar activiteiten doorgaans plaatsvinden; 3. het plein, aanvullend op het hoofdplein; 4. terrassen en buitenbar; 5. voetgangersroutes en plekken met straatmeubilair.

Momenteel nemen auto’s het grootste deel van het plein in (weg en parkeerplaatsen). We maken ruimte vrij voor andere gebruikers: voetgangers, fietsers, terrassen, zitplekken en activiteiten in elk seizoen, vlot toegankelijk voor iedereen. In elke zone van de Markt voorzien we voldoende parkeerplaatsen. De weggelaten plaatsen worden in de nabije omgeving gecompenseerd.

BEELDKWALITEIT

Er wordt een beeldkwaliteitsplan opgemaakt. De methode startte met het oplijsten van 25 gebouwen die bepalend zijn door hun architectonische kwaliteit. Dit corpus is specifiek samengesteld uit zeer verschillende gebouwen, behorend tot verschillende typologieën, categorieën uit verschillende historische en architecturale perioden. Het kunnen belangrijke monumenten zijn, maar ook doodgewone huizen. Ze zijn zorgvuldig bekeken, getekend, afgebeeld, gemeten en gepresenteerd in het eerste deel van dit document. Deze oplijsting ligt aan de basis van een handboek met een reeks criteria en richtlijnen voor eigenaars, architecten en ontwikkelaars van toekomstige bouwprojecten in de binnenstad. Dit handboek is ook bedoeld om de Kwaliteitskamer te helpen bij het evalueren van nieuwe projecten en om de eigenaren en ontwerpers te begeleiden naar een project met betere kwaliteit voor het stadscentrum.

Dit onderdeel van het masterplan zorgt voor een eenheid in de architectuur, een mooier straatbeeld en kwaliteitsvolle bouwprojecten. Het is een leidraad voor iedereen die in de binnenstad wil bouwen.

MOBILITEIT EN PARKEREN

Het masterplan vertrekt van het STOP-principe. Langzaam verkeer, voetgangers en fietsers krijgen voorrang. Dit betekent voldoende verbindingen, doorwaadbaarheid van het centrum en inrichting op maat van de zwakke weggebruiker. De auto krijgt de correcte plaats. Dit betekent dat elke plek met de wagen bereikbaar blijft, maar dat doorgaand verkeer ontmoedigd wordt. De klemtoon ligt op lokaal verkeer en bereikbaarheid voor de bewoners en bezoekers (handel, horeca, enz.). Het schakelstuk in het Masterplan is de herinrichting van de Markt. De ruimte voor auto’s wordt beperkt, zonder de bereikbaarheid aan te tasten. Dit gebeurt door de introductie van eenrichtingsverkeer op de Markt en het voorzien van voldoende parkeerplaatsen. De weggelaten parkeerplaatsen worden in de nabije omgeving gecompenseerd. Door eenrichtingsverkeer op de Markt wordt ruimte gecreëerd voor fietsers en voetgangers, voor terrassen en voor een waaier aan evenementen. De plek krijgt ook een continue beleving door groen, zitelementen en waterpartijen. Het parkeren wordt geconcentreerd langs de rijloper, die van noord naar zuid gaat. De parkeerplaatsen die op de Markt weggelaten worden, worden verplaatst naar nieuwe parkeervoorzieningen in de onmiddellijke omgeving. Een globale reflectie over de parkeerregimes laat toe voldoende rotatie (en dus de beschikbaarheid van parkeerplaatsen) te garanderen, alsook specifiek te voorzien voor handel (shop&go), horeca en bewoners.

EN NU?

Gedurende de zomermaanden zullen de verkeerstellingen, genomen op cruciale punten in Torhout, geanalyseerd worden en zal ook de bundel rond beeldkwaliteit verder uitgewerkt worden.

Meer info:

 Voor bijkomende info of uw vragen kunt u steeds terecht op het adres stadskernvernieuwing@torhout.be